20 yüzyıl, sanat tarihinde daha önceki yüzyıllarda eşine pek sık rastlanmadık birçok sanat akımının birbiri arkasında ortaya çıktığı bir dönemdir. Sanatta bu baş döndürücü hız, bilim ve tekniğin bir sonucuydu. Freud'un bilinçaltını incelenmesiyle başlayan çalışmalar, sanatta da yankı buldu. İnsanların bilinçaltına inmek, onları keşfetmek, insandaki paranoyak imgeyi gün ışığına çıkarmak amacını güdüyordu. Sanatın konusu artık bireydi. Sürrealistlerin devindirici, güven verici gerçekliğin ötesinde uzam ve zamanın ortadan kalktığı bir bilinçsizliğin seçimini yapmak zorunda kalmıştı. Sürrealistler geçmişim tüm sanat anlayışına karşı çıkarak irrasyonel bir anlayışı savunmuştu. Dadaizmin hazır madde anlayışı yerine sürrealizm tekrar geleneksel materyallerden faydalanma yoluna gitti. Sürrealist sanatçılar Joan Miro, Max Ernst, Salvador Dali bilinçaltının tüm olanaklarından faydalanarak düşlerin sanatçısı olmuşlardır. Yeni bir biçim dili oluşturmada başarı kazanan bu sanatçılar, düşle gerçek arasındaki tüm engelleri ortadan kaldırarak düşle gerçeğin bir sentezini yapmışlardı. Bu sentezi de en saf bilinçaltıyla her türlü paranoyak deneyimle gerçekleştirdiler. Önceki sanat akımlarından farklı sanatsal oluşumların kapısını açan sürrealizm, biçimde kendine özgü yeni bir anlayış oluşturdu. Sanatçı, özgürlüğünü her şeyin üstünde tutarak özgür bir sanat anlayışı geliştirdi.
Anahtar Kelimeler: Sürrealizm, sanat, bilinçaltı
|